Wyzwania recyclingu – szkodliwe substancje chemiczne trafiają do opakowań na żywność i kosmetyki

Recycling jest jedną z dróg rozwiązania problemu plastikowych odpadów, jednakże ostatnie badania naukowe coraz częściej wskazują, że niektóre jego formy mogą w dłuższej perspektywie czasu może mieć to negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Jednym z takich przykładów jest recycling produktów skażonych tzw. PFAS – substancjami per- i polifluoroalkilowymi. Jest to klasa około 9000 związków chemicznych, które są wykorzystywane m.in. do wytwarzania odzieży, wykładzin i innych produktów odpornych na wodę, plamy i ciepło.

Produkty posiadające w swoim składzie PFAS lub są nimi pokrywane w trakcie procesów produkcyjnych, trafiają do recyclingu gdzie są przetwarzane, a potem ponownie wracają do użytku w innej, zmienionej formie. Zeszłoroczne badania stwierdziły, że wiele plastikowych pojemników i butelek jest zanieczyszczonych toksycznymi PFAS, które z dużym prawdopodobieństwem przenikają do żywności, napojów, produktów higieny osobistej, farmaceutyków i środków czyszczących.

PFAS są nazywane „wiecznymi chemikaliami”, ponieważ nie rozkładają się w naturalny sposób. Co więcej, mając z nimi bezpośredni kontakt mogą gromadzić się w organizmach ludzkich i w konsekwencji wywoływać raka, wady wrodzone u dzieci, choroby wątroby, tarczycy, bezpłodność u mężczyzn, choroby nerek, obniżoną odporność i szereg innych poważnych problemów zdrowotnych.

Chemikalia trafiają do lub na plastikowe butelki kilkoma drogami. PFAS są używane pod postacią smaru podczas produkcji opakowań, aby zapobiec przywieraniu ich do powierzchni maszyn oraz do siebie nawzajem. Pewna ilość chemikaliów pozostaje na opakowaniach, w których może znajdować się wszystko, od żywności, przez środki czyszczące, po produkty do pielęgnacji ciała.

PFAS tworzą także skuteczną barierę zapobiegającą przenikaniu płynów z pojemników w jakich się znajdują jak również chronią wnikaniu tlenu lub wilgoci, które mogłyby zniszczyć produkt. Dzięki tym właściwościom, firmy z branży przetwórstwa tworzyw sztucznych pokrywają PFAS pojemniki zbiorcze na różne produkty. Mogą to być np. aromaty, olejki eteryczne, środki aromatyzujące wykorzystywane w produkcji soków owocowych, napojów bezalkoholowych, wypieków, lodów, jak również w produktach higieny osobistej, takich jak szampon i mydło w płynie. Pojemniki służą również do przechowywania paliwa, farb i innych substancji przemysłowych.

Po przejściu cyklu produkcyjnego i użytkowego, pojemniki zanieczyszczone PFAS są poddawane recyklingowi. Jako że związki chemiczne są „wieczne”, trafiają na powrót do użytku codziennego. Co gorsze, podczas procesów produkcyjnych ponownie są pokrywane nowymi partiami PFAS z opisanych powyżej powodów, co przekłada się na ich nagromadzanie się.

Wykrywanie PFAS jest dość problematyczne, ponieważ tworzywa sztuczne składają się z wielu komponentów i warstw różnych dodatkowych związków chemicznych jak kleje i farby. Dodatkowo są produkowane w wielu fabrykach, w różnych częściach świata, gdzie są stosowane różne przepisy i normy bezpieczeństwa. I chociaż istnieją przepisy dotyczące stosowania poszczególnych komponentów, nie ma jednoznacznych aktów prawnych nakazujących sprawdzanie pod tym kątem produktów końcowych. Przykładowo, Unia Europejska nie zabrania stosowania PFAS w pojemnikach na żywność i nie wiadomo czy i do jakiego stopnia są one wykorzystywane do ich produkcji?

Źródło: www.edf.org
Zdjęcie: www.pixabay.com